Drie jaar geleden werd de kick-off gegeven van het ‘Nutrition Health Care System’-partnerschap, kortweg NuHCaS. Het wil de sectoren voeding en gezondheid dichter met elkaar verbinden, om te komen tot ketengedreven oplossingen voor smakelijke, evenwichtige en toegankelijke voeding. Extra aandacht wordt gegeven aan zorgbehoevenden. Op regelmatige basis komen onderzoekers en stakeholders samen om projectresultaten kritisch te bediscussiëren, feedback te geven, en ideeën voor toekomstige samenwerkingen uit te werken. Projecten over de bereidingswijze van maaltijden (Foodcare), ontwikkeling van producten op maat (PROOF), monitoring van voedselinname en malnutritie in woonzorgcentra, en de strijd tegen sarcopenie (FITFOOD+) werden voorgesteld met een oproep tot participatie. Met 150 deelnemers was de opkomst op 15 september erg hoog, met goede vertegenwoordiging vanuit zowel de voeding als de zorg, met een boeiend debat tot gevolg!

Dat goed eten bijzonder belangrijk is, voor zowel ziektepreventie als welbevinden, staat buiten kijf. Voor mensen met een zorgnood is dit vaak een grote uitdaging. Beleidsmedewerker Karin Vandoorne uit woonzorgcentrum Dijlehof getuigt over de lange keten aan schakels die ieder een onmisbare rol spelen in het feit of bewoners goed kunnen eten. Enkel wanneer de gànse keten mee is, kunnen we daarin slagen. Want er is aandacht nodig voor de zithouding, het goed kunnen slikken, lekkere en evenwichtige maaltijdbereiding, een aangename beleving, een propere gedekte tafel, gepaste hulp bij het eten, enz. Bijgevolg is het belangrijk iedereen daarin te betrekken, van arts, verpleging, kinesist, logopedist, kok, bediening en poetspersoneel, tot het management. Tot slot is er de bewoner zelf, die een belangrijke stem vervult in participatieve werkgroepen zoals “de menu-commissie”.

Daarnaast is individuele monitoring van het persoonsgewicht, risico op ondervoeding en welbevinden van bewoners of zorgbehoevenden aangewezen. Verdere remediëring is immers zeer individueel, “waarom verliest deze persoon aan gewicht, en hoe kunnen we dat verhelpen”. Ondersteuning vanuit een multidisciplinair team is hierbij essentieel, zodat op alle verschillende terreinen ingespeeld kan worden. Deze intensieve wijze van monitoring wordt reeds toegepast door cateraar Compass Group, getuigt Veerle Vanluchene, die het uitbaten van zorgkeukens veel ruimer ziet dan koken alleen.

IJveren voor een goede maaltijdkwaliteit, houdt een nauwkeurige selectie van aan te kopen grondstoffen in, bereiding op gepaste wijze, en dit mits het respecteren van enkele systemische grenzen, zoals het correct uitvoeren van aanbestedingen, budgetcontrole, uitvoerbaarheid in een grootkeukenomgeving en -logistiek. Maar, dit kan! Daarvan getuigt Pieter De Smet, Catering Manager bij AZ Zeno. Een algemeen management van een organisatie dat deze doelen mee voorop zet is de sleutel, alsook creativiteit in het uitdenken van oplossingen. “Het ‘systeem’ mag niet bepalen of beperken welke processen mogelijk zijn. Nee, we gaan de processen net zodanig uitdenken, dat ze hun doel bereiken, en toch werkbaar zijn binnen de grenzen van het systeem.”

Heel wat onderwerpen die in de presentaties voorgesteld werden, bvb. het belang van bioactieve componenten, vereisen verder onderzoek. Voor budgetten voor onderzoek verwijst Liselotte De Vos (Departement EWI) naar het Europese niveau, naar het Horizon Europe programma. Vanuit het departement ijveren ze ervoor dat de Vlaamse onderzoeknoden ingesloten worden in de Europese programma’s. Vandaar de oproep om die noden duidelijk te laten horen. Daarnaast trachten ze bottlenecks weg te werken, om de toegang tot innovatie te stimuleren. Zo zou bvb. toegang tot financiële ondersteuning, zoals de KMO portefeuille voor bedrijven, een belangrijke stimulans kunnen betekenen voor de implementatie van innovatie op de werkvloer.

Tot slot formuleert Inge Arents, directeur van de speerpuntcluster voor agrovoeding Flanders’ FOOD, enkele conclusies. “Ik neem vooral deze boodschap voor de voedingsbedrijven mee: Ga voor een geïntegreerde aanpak met de zorg. Zet bij deze samenwerking de consument centraal, met diens smaak, beleving en specifieke noden. Een voorbeeld is de ontwikkeling van fingerfood in co-creatie. Daarnaast hebben we duidelijk vernomen dat bij innovators een aangepast management heerst, dat toelaat om op creatieve wijze tijd en middelen in te zetten.”