In de week van 15 tot 21 maart stond Vlaanderen volledig in het teken van het Flanders Technology & Innovation (FTI) festival. Tijdens deze dagen werden technologie en innovatie in verschillende provincies in de kijker gezet. Alle neuzen in dezelfde richting om innovatieve oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen eens grondig te bekijken en te bespreken. Technologie en innovatie worden natuurlijk ingezet in verschillende domeinen. Datatechnologie en gezondheid vormden zo één van de belangrijkste pijlers voor het FTI deelfestival in Hasselt.
Op 19 maart opende De Hotelschool van Hasselt zijn deuren voor NuHCaS. De hotelschool draagt de FTI-visie rond een duurzame en gezonde toekomst, waar voeding een belangrijke rol in speelt, graag uit en wil hiermee jong en oud inspireren. Een ideale gastheer dus voor het NuHCaS-event: “Datatechnologie voor een duurzame en gezonde (zorg) catering.” Door de voedingsindustrie, technologie-aanbieders en de zorgsector hier samen te brengen, wil NuHCaS inspireren hoe datatechnologie kan worden ingezet in het cateringlandschap.
Inname monitoring
Voeding kan in een zorgcontext een grote gezondheids- en duurzaamheidswinst bekomen. Natuurlijk dient deze voeding hiervoor dan ook wel degelijk (volledig) geconsumeerd te worden. En laat dit nu net iets zijn wat in een omgeving waar mensen zich ziek voelen of herstellende zijn niet zo vanzelfsprekend is. Daarom is het van belang om deze voedingsinname te stimuleren, bijvoorbeeld door voeding ‘op maat’ te voorzien, maar ook om de voedingsinname te meten. Voeding op maat zal ook de voedselverspilling minimaliseren, maar brengt wel heel wat logistieke en organisatorische uitdagingen met zich mee. Voeding moet namelijk op het juiste moment op de juiste plaats terechtkomen en kan daarbovenop nog variëren in aspecten zoals smaak, geur, kleur, textuur, nutritionele samenstelling, portie etc. Dit maakt dat ‘koken’ een ambacht is dat niet los gekoppeld kan worden van innovatie, en in innovatie speelt data (op maat) dan weer een onmisbare en uiteenlopende rol.
De rol van data: duurzaamheid en gezondheid
Door de verschillende inspirerende lezingen werd al snel duidelijk dat data een belangrijke toepassing kent in het cateringverhaal van een zorgomgeving. Onderwerpen zoals duurzaamheid en gezondheid gaan hier onvermijdelijk hand in hand. Zo maakten we kennis met verschillende meettechnieken zoals ‘slimme weegschalen’ en ‘afvalmonitors’ die voedselverliezen in de zorg op verschillende niveaus in kaart kunnen brengen. Sommige meettechnieken leveren daarenboven data die niet alleen waardevolle inzichten in voedselverliezen geven, maar ook meer vertellen over portiegrootte, menuvoorkeuren en de inname van macro – en micronutriënten. Bijgestaan door deze data kunnen er gericht acties opgezet worden om op lange termijn bijvoorbeeld voedselverliezen te beperken en om ervoor te zorgen dat energie-inname afgestemd is op energiebehoefte.
Initiatieven zoals het ‘Au Bain Perdu project’, waarbij bord- en warmhoudresten in woonzorgcentra gemeten worden, en de begeleidingstrajecten van FoodWin rond voedselverspilling leerden ons dat samenwerking met alle schakels in de keten, betrokkenheid van het bestuur en duidelijke communicatie en sensibilisatie noodzakelijk zijn om tot veranderingen op lange termijn te komen. Dit vooral omdat zaken zoals gewoontes, de grenzen van de wetgeving en logistieke beperkingen, dit vaak bemoeilijken. Maar het praktijkvoorbeeld van de cateringaanpak bij vzw Asster, gespecialiseerd in psychiatrische zorg, toont aan dat door blijvende sensibilisatie, teamwerk, een kritische blik en veerkracht mooie resultaten bekomen kunnen worden. Mosquito In The Room gaf nog mee dat het aanbod, sensibilisatie en opleiding, communicatie en nudging ook voor hen focuspunten zijn in hun trajecten rond duurzame eiwitdiversiteit in de zorg. Zij gebruiken hiervoor data ter objectieve onderbouwing.
De rol van data: organisatie
Maar ook vanuit organisatorisch oogpunt vallen data niet weg te denken. In het TETRA project Smart Meal Planning wordt Artificiële Intelligentie (AI) ingezet om productieprocessen en de vraag van de consument op elkaar af te stemmen waardoor operationele prestaties verbeterd worden.
Data kunnen bijvoorbeeld ook de registratie, productie en distributie van maaltijden aanzienlijk vereenvoudigen. Door het gebruik van maaltijdbeheersystemen zoals C-Meal worden maaltijden op een gebruiksvriendelijke manier afgestemd op de (medische) noden en voorkeuren van een patiënt wat resulteert in een positief effect op de ‘eetgoesting’ .
De kracht van data: FINE
Maar het wordt pas echt interessant als je je verzamelde data kan gaan linken aan andere databronnen in een data-ecosysteem. Dit werd dan ook het uitgangspunt van het Food Intake Ecosystem (FINE) project, dat op deze dag ook officieel werd afgetrapt. In FINE trachten Flanders’ FOOD, Medvia, ILVO, VIVES en Imec via een geoptimaliseerde tool om voedselinname op persoonsniveau te monitoren meer data gestructureerd te gaan capteren/identificeren om dan vervolgens meer informatie te halen uit andere gekoppelde databronnen. Er worden dus stappen gezet om een data-ecosysteem voor voeding en zorg te faciliteren om dan uiteindelijk op termijn te komen tot een Health Data Space. Hiervoor gaan de partners via co-creaties in gesprek met verschillende betrokken actoren, met als doel de verschillende uitdagingen (ethisch en juridisch) en opportuniteiten bloot te leggen. Dit werd nog eens kracht bijgezet door een inspirerende lezing van Imec met verschillende praktijkvoorbeelden van het belang van een goede en correcte datacaptatie, -verwerking en -deling.
Interesse in het FINE-project? Interesse om deel te nemen aan de co-creatie sessies? Stuur gerust een mailtje naar rani.roye@flandersfood.com of greet.cleemput@flandersfood.com
Bij een lekker drankje, gecombineerd met een typische Limburgse Vlaai, aangeboden door de Hotelschool, werd er door de verschillende deelnemers uitvoerig nagepraat over deze inspirerende dag. Een bezoekje aan het FTI festival voor de rit naar huis kon natuurlijk ook niet ontbreken.
